محل احداث گلخانه و جهت گلخانه چگونه باید باشد؟

 گلخانه و گلخانه سازی در ایران

 قسمت سوم:

محل احداث گلخانه و جهت گلخانه چگونه باید باشد؟

 یکی از اولین تصمیماتی که باید اتخاذ شود، این است که گلخانه به صورت یک واحد جداگانه، در تماس با ساختمان‌های موجود یا به صورت بخشی از ساختمان‌های جدید ساخته شود.

 گلخانه‌ های متصل به هم معمولا هزینه های ساخت و مصرف انرژی کتری داشته و دسترسی آسانتری دارند، اما گیاهان نور کمتری دریافت می کنند.

  گلخانه‌ های متصل به هم باید رو به جنوب ساخته شوند.

یک گلخانه و گلخانه سازی در ایران مستقل می تواند در محلی دورتر از ساختمان های موجود ساخته شود. گیاهان درچنین گلخانه‌‌ای نور خورشید را از همه جهادت دریافت می کنند.

این گلخانه ها از لحاظ ساخت و سیستم حرارتی بسیار گران هستند و هزینه های فوق العاده ‌ای‌ برای خطوط آب و برق لازم دارند.

یک گلخانه می‌تواند در هراندازه‌ای ساخته شود اما با توجه به میزان سرمایه‌گذاری،

نوع تولید و اهداف سرمایه‌گذار از نظر مصرف داخلی و یا صادراتی بسیار متفاوت هستند.

از گلخانه‌های خانگی با مساحت ۱۸ مترمربع تا گلخانه‌های چندین هکتاری دامنه‌ی وسیعی را تشکیل می‌دهد.

گلخانه‌های کوچکتر به نسبت از لحاظ ساخت و عملکرد بسیار گران هستند.

 گلخانه و گلخانه سازی در ایران:

مسائلی که باید برای احداث گلخانه در نظر داشت عبارتند از:

– دسترسی به راه های حمل و نقل که با احداث هر چه نزدیکتر به راه های اصلی این مشکل به حداقل می رسد.

–نوع سوخت مصرفی درگلخانه در مناطقی که امکان دسترسی به گاز طبیعی وجود دارد می توان با کاربرد این سوخت ارزان، هزینه ها را به مقدار زیادی در تولید فصل سرما کاهش داد.

– دسترسی به منابع آب با کیفیت و کمیت مناسب.

– اثرات محیطی؛ جایی که دائماً دارای آب و هوای نامساعد، بارانهای شدید، سایه ناشی از واقع شدن در دامنه شمالی  کوه‌های بلند یا درختان سربه فلک کشیده می‌باشد، مناسب احداث گلخانه نیست. شدت نور یکی از عوامل تعیین‌کننده محسوب می‌گردد.

– نوع محصولی که در برنامه تولید قرارمی گیرد. با توجه به اینکه گرایشها به سمت تولید اختصاصی محصولات است.  دستور کار تولید پس از مطالعه ابتدایی بازار داخلی و خارجی مشخص می‌گردد قبل از احداث، ابتدا بایستی تعیین کنند که چه محصولی تولید شود سپس تصمیم به احداث گلخانه در منطقه و اقلیمی مناسب آن محصول بگیرید.

در نظر داشتن قوانین مربوط به زمین محدوده های شهری و احداث و بهره برداری از (گلخانه‌ها).

– محل احداث بایستی حتی الامکان مسطح باشد چرا که در صورت ناهمواری و شیبدار بودن، ایجاد یک گلخانه بزرگ بامشکلات و هزینه‌های زیادی برای تسطیح همراه خواهد بود.

 گلخانه و گلخانه سازی در ایران:

جهت گلخانه‌ ها:

اسکلت گلخانه سایه ایجاد می‌ ‌کند و با توجه به زاویه تابش این سایه ها متفاوت است.

لزوم توجه به این امر به ویژه در تولید زمستانه حائز اهمیت است چرا که تغییرات اندکی دردرصد نور رسیده به گیاهان   می‌تواند نقش بسزایی در کمیت و کیفیت تولید داشته باشد.

موقعیت گلخانه باید به صورتی باشد که بیشترین مقدار نور را دریافت نماید.

اولین انتخاب برای موقعیت گلخانه به صورت نمای جنوبی یا جنوب شرقی می‌باشد.

نور تمام روز بهترین شرایط را برای گیاه فراهم می‌کند. البته نور تابیده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، برای گیاهان  کافی می‌باشد.

نور صبح بیشترین مطلوبیت را داراست، زیرا که به گیاهان اجازه داده می‌شود که فرایند تولید غذا را زودتر آغاز نمایند.و این موضوع منجر به حداکثر رشد می‌شود. در نتیجه انتخابهای بعدی، نمای جنوب غربی و نمای غربی می‌باشد؛ چرا که دریافت نور دیرتر صورت می‌گیرد.

نمای شمالی کمترین مطلوبیت را دارد و فقط برای گیاهانی که نور کمی احتیاج دارند مناسب می‌باشد.

شایان ذکر است در مناطق پر تابش نظیرنواحی مرکزی و جنوبی ایران بدلیل شدت تابش نور خورشید در طی روز،

نیاز به استفاده از شید (توری سایبان) و یا گل پاشی سطح خارجی پوشش گلخانه ها بجهت کاهش تأثیرات منفی حاصل  از تابش شدید نور خورشید، ضرورت خواهد داشت.

لذا با توجه به مطلب بالا، بحث انتخاب جهت بهینه اجرای گلخانه در این مناطق، بررسی بیشتری می‌طلبد.

درختان برگ ریز مانند افرا و بلوط می‌توانند به‌طور مؤثری از نور شدید بعد ازظهر تابستانی با ایجاد سایه بکاهند.

البته باید توجه داشت که درختان در هنگام صبح، بر روی گلخانه سایه نیندازند.

این درختان در زمستان اجازه می‌دهند که نور کافی به گلخانه برسد؛ چرا که در پاییز برگ‌های خود را از دست می‌دهند.

 گلخانه و گلخانه سازی در ایران:

جریان هوا در گلخانه :

گردش هوا در گلخانه ضروری است. وقتی که یک گیاه در معرض جریان هوای تازه درخارج از گلخانه باشد،

هوای تازه در نزدیکی برگ‌ها تأمین شده و گیاه می‌تواند اکسیژن پس داده و از دی اکسید کربن تازه استفاده نماید.

جریان هوا همچنین به پایین نگه داشتن رطوبت نسبی و کنترل دما در گلخانه کمک می‌نماید.

گلخانه‌های تجاری به همه نیازمندی‌های اشاره شده در بالا و حتی بیشتر از آن وابسته‌اند.

در یک گلخانه تجاری هدف اصلی سود دهی است؛ برای رسیدن به این هدف، گلخانه باید از لحاظ تأمین شرایط محیطی  مطلوب کارآمد باشد.نور و دمای گلخانه باید به‌طور سخت و جدی کنترل شود.

اخیرا کامپیوتر‌‌‌ها تحت عنوان سیستمهای کنترل اقلیم با استفاده از نرم افزار برای چنین کنترل هایی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند.

عوامل موثر برتولید محصولات گلخانه‌ ای:

شواهد نشان می دهد که تولید در واحد سطح در شرایط فعلی گلخانه های ایران پایین است.

به نحوی که میزان سبزی‌های گلخانه‌ای به طور میانگین به ۱۸-۲۵ کیلوگرم در متر مربع است که در مقایسه با سایر کشورها پایین می‌باشد.

این امر باعث کاهش بهره وری و یا سوددهی گلخانه به ازای واحد سطح شده است. 

گلخانه و گلخانه سازی در ایران:

از جمله عوامل موثر برتولید محصولات گلخانه‌ ای و بازده اقتصادی واحدهای تولید گلخانه‌ ای، موارد زیر را می توان برشمرد:

– بافت خاک،

– شوری یا EC خاک

-EC  آب

– میزان فسفر و پتاسیم قابل جذب

– اسیدیته یا pH آب و خاک

– ویژگی های شخصیتی گلخانه‌داران از جمله سن، تجربه و سطح تحصیلات

– استفاده از نیروی کار متخصص

– استفاده از ابزار و امکانات تخصصی برای محصولات مختلف

– مکان احداث، جهت و ویژه‌گی‌های اقلیمی

– مساحت گلخانه و ارتفاع از کف تا سقف گلخانه با توجه به نوع محصول / محصولات تولیدی

در نوشتار بعدی در خصوص صنعت گلخانه سازی و کشت گلخانه‌ای از نگاه آمار و ارقام سخن خواهیم گفت.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

گردآوری و تنظیم

روابط عمومی شرکت خزر اوراسیا